Lễ cúng ông Công ông Táo cần chuẩn bị những gì?

Trong tín ngưỡng dân gian của người Việt, ông Công ông Táo (hay còn gọi là Táo quân) được xem là vị thần dõi theo cuộc sống của các gia đình. Hàng ngày, ông Công ông Táo sẽ ghi lại những việc làm tốt - xấu của gia chủ, để đến cuối năm, ông Công ông Táo cưỡi cá chép lên chầu trời và báo cáo với Ngọc Hoàng việc bếp núc, làm ăn, cư xử của gia đình năm vừa qua. Do đó, vào ngày 23 tháng Chạp (tức ngày 23 tháng 12 âm), các gia đình Việt sẽ chuẩn bị mâm cỗ thịnh soạn để cúng ông Táo về trời với mong muốn Táo quân sẽ thưa với Ngọc Hoàng những việc tốt, và “nói giảm nói tránh” những việc chưa tốt của mình. “ Tùy theo phong tục tập quán mà mỗi nơi có một cách chuẩn bị mâm cơm cúng khác nhau. Dưới đây SATO sẽ chia sẻ với bạn những thứ cần chuẩn bị khi ngày lễ ông Công ông Táo đang đến gần nhé.

Ngày 23 Tháng Chạp hàng năm, theo phong tục của người xưa là ngày cúng ông Công ông Táo. Theo quan niệm đó, ba vị thần Táo Quân định đoạt phúc đức cho gia đình, phúc đức này do việc làm đúng đạo lý của gia chủ và những người trong nhà. Vì vậy, bàn thờ Táo quân thường đặt gần bếp và được gọi trang trọng là Vua Bếp.
1. Lễ cúng ông Công ông Táo ở miền Bắc
Lễ vật cúng Táo quân thường gồm có: Mũ ông Công ba chiếc (hai mũ ông và một mũ bà). Mũ dành cho các ông Táo thì có hai cánh chuồn, mũ Táo bà thì không có cánh chuồn và 3 con cá làm "ngựa" để Táo quân lên chầu trời. 
Các mũ này được trang sức với các gương nhỏ hình tròn lóng lánh, có những dây kim tuyến màu sắc sặc sỡ. Để đơn giản và tiện lợi hơn, cũng có khi người dân chỉ cúng tượng trưng một cỗ mũ ông Công có hai cánh chuồn lại kèm theo một chiếc áo và một đôi hia, tất cả đều bằng giấy bìa. Màu sắc của mũ, áo hay hia thay đổi hàng năm theo ngũ hành: Ví dụ như năm hành kim thì dùng màu vàng, năm hành mộc thì dùng màu trắng, năm hành thủy thì dùng màu xanh, năm hành hỏa thì dùng màu đỏ và năm hành thổ thì dùng màu đen.

Người ta thường quan niệm đây là thời gian nghỉ ngơi, bàn giao của Hành khiển và Táo Quân nên các gia đình cũng dọn dẹp sạch trên bàn thờ trong gia đình, đốt hết chân nhang cũ, lau chùi bát hương để chuẩn bị đón năm mới. Táo Quân được thờ trên bàn thờ riêng cao hơn bàn thờ tổ tiên, trên đó thờ bộ mũ, hia. Ngày nay, ngoài lễ vật vàng mã, cá chép, nhiều nơi tại miền Bắc còn cúng xôi chè, thường là chè bà cốt. Khi nấu chè cúng, người ta cố ý để chè vương lên ông đầu rau, thậm chí chủ động bôi chè lên đầu rau để Táo Quân lên Trời tâu bày cho "ngọt giọng".

Lễ vật cúng ông Táo ở miền Bắc thông thường gồm có: vàng mã, cá chép, bộ mũ, áo của các Táo, … ở một số nơi còn cúng xôi, chè, hay làm cả mâm cơm cúng có đủ món: gà luộc, canh măng, thịt đông, hành muối….
2. Lễ cúng ông Công ông Táo ở miền Nam
Miền Nam có sự giao thoa văn hóa giữa các vùng miền nên đồ cúng cho ngày 23 tháng Chạp cũng tương đồng với người miền Bắc. Ngoài những vật phẩm cúng chủ đạo trên, người miền Nam có thêm một đĩa đậu phộng, kẹo vừng đen còn gọi là kẹo thèo lèo và một bộ “cò bay, ngựa chạy”.

“Cò bay, ngựa chạy” là hình con cò và con ngựa được cắt bằng giấy, không có khung tre cầu kỳ kiểu miền Bắc. Tết Táo Quân trong Nam không có tục rút lư nhang để thay cọng nhang, không mua cá chép thả trong chậu rồi thả sông, không hóa vàng áo mũ thờ, vì không thờ áo mũ. Một số nơi còn nấu thêm chè xôi hoặc nếu không thì chỉ là mâm trái cây đơn giản cho ngày lễ này.

Mâm cúng ông Táo của miền Nam gồm có các món chủ đạo như: nem, giò, bánh chưng, hành muối, gà luộc... kèm thêm một đĩa đậu phộng, kẹo vừng đen và một bộ “cò bay, ngựa chạy”.
3. Lễ cúng ông Công ông Táo ở miền Trung
Người miền Trung thường cúng ông Công ông vào buổi tối ngày 30, mùng 1 và ngày rằm, những ngày này gia chủ đều dâng hoa quả hay thắp nén nhang trên bàn thờ, còn ngày thường thì phải thắp đèn dầu trong bếp, người phụ nữ trong nhà có trách nhiệm giữ sạch sẽ và yên tĩnh nơi bếp núc.

Người miền Trung thường làm lễ tiễn Táo quân vào ngày 23 tháng Chạp rất trọng thể. Việc đầu tiên là phải thay cát mới trong lư hương và lau dọn bàn thờ ông Táo sạch sẽ. Sau khi cúng xong, tượng 3 Táo quân cũ bằng đất nung được tiễn khỏi bàn thờ bếp và đặt cạnh các am miếu ở đầu xóm hay ở dưới gốc cây cổ thụ ngã ba đường. Sau đó, họ sẽ rước tượng 3 Táo quân mới lên bàn thờ để bắt đầu một năm làm việc tiếp theo.

Mâm cơm cúng của người miền Trung cũng có nét giống với mâm cơm cúng miền Bắc gồm: Cơm, canh, thịt luộc, gà luộc, chả ram (nem), xôi chè...

Gia dụng SATO - Càng dùng càng thích

Mâm cỗ cúng ông Công ông Táo 3 miền thường tùy thuộc vào phong tục tập quán từng vùng miền mà chế biến những món ăn khác nhau.
Thời nay, các bà nội trợ bận rộn cũng không phải lo nghĩ nhiều và mất công làm tất cả các món ăn cầu kỳ, đa số các món trong mâm cúng như bánh chưng, gà luộc, canh hầm, giò lụa, nem rán, thịt nấu đông, cá kho… đã có đồ gia dụng thông minh SATO lo liệu, bạn chỉ cần sử dụng tối ưu những dụng cụ tiện ích này cho mỗi bữa ăn để giảm bớt vất vả, tiết kiệm thời gian nấu.
Truy cập website: satovietnhat.com.vn hoặc liên hệ Hotline: 1900545497 – 0942000666 để tìm hiểu chi tiết về các sản phẩm của SATO nhé.

SATO